11 Nisan 2017 Salı

Alfred Bester - Kaplan! Kaplan!

Gully Foyle'un işkence yaptığı bölümde kötü adamın, "Beni öldür!" haykırışlarının yankısını Dune'da bulmak mümkün; Agamemnon ve şürekasının işkence ettikleri -benzer, çok benzer bir yöntemle- ikinci kaptan, Atreides veya Harkonnen yancısı adam da aynı çığlıkları atıyordu. Başka, robotla yapılan muhabbet de Passengers'taki barmen robot muhabbetine ilham kaynağı olmuş olabilir. Kemale ererek bedenden kurtulması, her şeye varabilmesi de yankısını birçok örnekte bulmuştur derken birçok konseptin öncüsü olarak Bester'a saygı duymamak elde değil. Cyberpunk'ın atalarından olan bu güzide şahsiyetin yarattığı Gully Foyle karakteri, teknoloji ve zihin gücünün kurduğu kaotik evrende hayatta kalma çabasının erdemle çatışmasını nefis bir şekilde vücuda getiriyor. Sanırım.

Jauntlamak, groklamaktan sonra ikinci favori eylemim oldu. Teleportasyon. Belli mesafelerde jauntlanabiliyor, mesafe kategorileri belirlenmiş. Jaunt deneyleri sonucu çok insan ölmüş ama mevzu çözülünce iş sistemleşmiş. Futbolun ilk zamanlarında İngiliz soylulardan başka hiç kimsenin futbol oynamaması görüşünün aksine elit tayfa jauntlamıyor, eski yöntemlerle seyahat ediyorlar. Hemen bir kast sistemi kuruluyor, Harari'nin lüzumsuz adamı ortaya çıkacak gibi değil, gidilecek yerin koordinasyonları belliyse herkes istediği yere gidebiliyor ve bir şekilde işe yarıyor. Klasisistlerle Romantiklerin çatışması toplumsal bir dönüşüme yol açıyor, bilinmeyene. Dış Uydularla İç Gezegenler arasındaki ticaret ilişkisi jauntlamanın bulunmasıyla bozuluyor ve savaş başlıyor derken Foyle'un intikam yemini de bu sırada ediliyor.

Adamımız 30 yaşında, uzayda savrulan ölü bir geminin içinde kurtarılmayı bekliyor. Tanrılara küfrediyor, delirmenin çok ötesinde. Yanından geçip kendisini kurtarmayan bir gemiye takması bu deliliğin sonucu, sona kadar sürecek takibin hedefinde geminin mürettebatı var ama işin içine elde edilecek değerli bir nesne girdiği için sistemin adamlarıyla Foyle arasında başlayan savaş da adamı motive ediyor. Herif zaten öküz gibi bir şey; kaba ve çok güçlü. Hulk ya bayağı. Hem bedensel hem zihinsel olarak. Kim olduğu, nereye gittiği soruları metin boyunca sürecek bir izleği oluşturuyor, öğrendikçe değişen bir adam Foyle. Değiştikçe hedefine yaklaşan. Hedefine yaklaştıkça öfkesi artan. Başa dönün.

Enkazdan kafasını çalıştırıp çok bilimsel bir şekilde kurtulur ve Mars ile Jüpiter arasındaki asteroid kuşağından genişçe bir asteroide çıkar. Buranın yerlileri iki yüz yıldır civardaki gemi parçalarını, molozları toplayarak kendilerine yaşam alanı yaratmışlardır ve kabile benzeri bir yapı oluşturmuşlardır. Şu suratlara dövme yapanlarından. Bizim elemanın baygınlığından yararlanıp suratını deşerler ve kaplan dövmesi yaparlar. Korkunç bir yüz. Gücün ve antikitenin sembolü. Maori maskesi.

Dayı oradan bir gemiyle kurtulur ve dünyaya döner, kendisi gibiler için olan bir eğitimden geçer, hapsedilir, hapisten bir kadınla kaçar ve kadının arkadaşının yardımıyla maskeyi sildirse de iz kalır; yüzüne kan pompalandığı anda kızıl bir kaplan yüzünün ayrıntıları belirir. Duygularını ketlemesi gerekir ve bunun da eğitimini alır. Tabii bütün bu kaçış, işte serüvenler falan bir noktaya kadar kontrollü. Gizli servis benzeri bir yapı adamımızı takibe almıştır, sürüklendiği gemide veya kendisini almayan gemide -hatırlamıyorum ya- PyrE denen bir madde vardır ve deli pahalıdır, enerji üretiminde falan kullanılmaktadır. Servis bu maddeyi ele geçirmek ister, Foyle da. Bir yandan mürettebatı teker teker hacamat etmektedir, bir yandan sık sık karşısına çıkan Yanan Adam'ın kim olduğunu merak eder. Eh, gizem büyük değil, ateşli abinin kendisi olduğu aşikar. Eriyik bakıra, bir süper maddeye bulanır ve bedeninden azat olur, übermensch olur, insanlığın güç tarafından değil, sağduyu tarafından yönetilmesi gerektiğini söyler, tüketici tayfanın ayvayı yemesi gerektiğini söyler, söyler de söyler. Bu kısımlarda tipografi değişir, sayfayı koca kelimeler, cümleler, biçimler kaplar. Başarılı bir anlatım tekniği.

Türle ilgilenenler için kaçmaz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder